48 ώρες μετά.

7/07/2015

Βλέποντας τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος σε μεγαλύτερο βάθος, είναι πλέον προφανές ότι η ψήφος ήταν ταξική στο συντριπτικό ποσοστό της.  Είναι γεγονός ότι το ΟΧΙ έφτασε το 70% σε υποβαθμισμένες περιοχές με τα κατά τεκμήριο χαμηλότερα εισοδήματα. Το ΟΧΙ εκτιμώ επίσης ότι κέρδισε κατά κράτος την μεσαία τάξη που ήταν παραδοσιακά τα τελευταία 40 χρόνια ο στυλοβάτης των κυρίαρχων κομμάτων σε κάθε εναλλαγή τους. Κι αυτό γιατί αυτή η τάξη διαλύθηκε στο μεγάλο μέρος της από τα μνημόνια και την ύφεση και σήμερα συμμετέχει στην ανεργία με το μεγαλύτερο ποσοστό.

Από τα υπόλοιπα στοιχεία, είναι ενδιαφέρον ότι το ποσοστό των ψηφοφόρων της ΧΑ που ψήφισαν ΟΧΙ ήταν κάτω από 50%, λιγότερο το ότι οι νέοι ψήφισαν το ΟΧΙ πάνω από 70%, καθώς ήταν φυσιολογικά αναμενόμενο, ενώ η υποχώρηση του ΝΑΙ στην περιφέρεια ακόμα και σε τουριστικές περιοχές αποτέλεσε έκπληξη για πολλούς και η εκ των υστέρων ερμηνεία σχετίζεται με την κατανόηση του λεγόμενου διακυβεύματος ύβευμα, όπως τοποθετήθηκε από τον πρωθυπουργό.

Όπως εξελίχθηκε η επικοινωνία, τελικώς το αποτέλεσμα αποτέλεσε μια ιδιότυπη ψήφο εμπιστοσύνης προς την κυβέρνηση και ταυτόχρονης μομφής προς την αντιπολίτευση. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ο απόλυτος κυρίαρχος του πολιτικού παιχνιδιού και έτοιμος να περάσει στο επόμενο βήμα με μια αντιπολίτευση που δεν έχει ούτε ηγέτη, ούτε ισχυρή φωνή και δεν αναφέρομαι μόνο στη ΝΔ. Φυσικά, στα επικοινωνιακά απόνερα του δημοψηφίσματος, που αγνοώ αν ήταν παράλληλοι στόχοι, καταγράφεται πρώτη η ξεκάθαρη καταβύθιση της αξιωματικής αντιπολίτευσης, που θα αργήσει να βρει το βηματισμό της και μόνο αν αλλάξει όνομα και φέρει στο προσκήνιο νέα πρόσωπα χωρίς …μνήμη μνημονίων θα ανακάμψει.  Αλλά αυτό είναι ένα κεφάλαιο μόνο του. Άλλη παρενέργεια είναι η (σε μικρότερο προς το παρόν βαθμό σε σχέση με τη ΝΔ) περαιτέρω απαξίωση της εικόνας της Ευρωπαϊκής Ένωσης η οποία πλέον θεμελιώνεται σε μια μεγάλη μερίδα του κόσμου και αποκτά την εικόνα που είχαν οι ΗΠΑ για τις δεκαετίας 70 και 80 («έξω τώρα οι Αμερικάνοι»!)

Φυσικά ας τονίσουμε ότι αυτό που νίκησε, ήταν η πεποίθηση (πίστη, εκτίμηση κλπ) ότι το ΟΧΙ θα ήταν καλύτερο για τη χώρα από ότι το ΝΑΙ. Όχι το ΟΧΙ, αυτό καθ εαυτό. Υποθέτω ότι αυτό ψήφισαν οι πολλοί και του ΝΑΙ και του ΟΧΙ και για αυτό υπήρξανε αρκετοί ψηφοφόροι της  ΝΔ που ψήφισαν ΟΧΙ και αρκετοί ψηφοφόροι του ΣΥΡΙΖΑ που ψήφισαν ΝΑΙ. Αντιλαμβάνομαι ότι πολλοί είχαν και άλλα στοιχεία στην σκέψη και επιλογή τους (και για αυτό ήταν τεχνικά προβληματικό το δημοψήφισμα), αλλά το καλύτερο για τη χώρα δεν φάνηκε το βράδυ της Κυριακής. Αν το ποσοστό του ΟΧΙ που ανήκει στο 70% που ήταν υπέρ του ευρώ, δει σε πρώτο, δεύτερο, ή τρίτο χρόνο την εισαγωγή ενός παράλληλου νομίσματος και ακούσει ως επιχείρημα το περήφανο ΟΧΙ του ελληνικού λαού, με παράλληλη επίρριψη ευθυνών φυσικά στους δανειστές, θα είναι πολύ ενδιαφέρον να δούμε τις αντιδράσεις του. Πάντως ακόμα και σε οποιαδήποτε συμφωνία θα πάρει χρόνο για να δούμε αν όντως λειτούργησε αυτή η ιστορία ως επιπλέον διαπραγματευτικό χαρτί, όπως η πρόταση της κυβέρνησης, ή ικανοποιεί άλλες ανάγκες. Είτε το θέλουμε, είτε όχι το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος  αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο Grexit περισσότερο από ότι μια εβδομάδα πριν. Και αυτό δεν θα γίνει σε 48 ώρες. Θα καλλιεργηθεί αρχικά ως κλίμα από τους ενδιαφερόμενους που θα καπηλευτούν μαζεμένο το 61%, ασχέτως τι έλεγε το διακύβευμα δια στόματος πρωθυπουργού και κυβέρνησης. Η αίσθησή μου είναι ότι ο πρωθυπουργός το αντιλαμβάνεται και για αυτό έσπευσε να υπογράψει το κοινό ανακοινωθέν για να δώσει ένα διαφορετικό τόνο. Η συνάντηση των πολιτικών αρχηγών που δεν θα γινόταν σε καμία περίπτωση αν έπρεπε να ήταν παρόντες ο Α. Σαμαράς και ο Β. Βενιζέλος, αποτελεί το πιο αισιόδοξο μήνυμα της επόμενης ημέρας για τη χώρα, αλλά μπορεί να μην αρκεί.